Trong các vị thuốc quý tốt cho bệnh xương khớp, không thể không kể đến Thiên Niên Kiện. Đây là vị thuốc được sử dụng rộng rãi trong Đông Y cũng như các bài thuốc dân gian chủ trị các vấn đề về xương khớp.
Để hiểu rõ hơn về công dụng cũng như ứng dụng của vị thuốc quý này, Sức khỏe mỗi ngày cùng HCT đã tổng hợp và chia sẻ với bạn qua bài viết này.
Tổng quan về Thiên Niên Kiện
- Tên khoa học: Homalomena aromatica (Roxb).
- Tên gọi khác: Sơn Thục.
- Thuộc họ: Ráy Araceae.
Hình dạng, kích thước Thiên Niên Kiện
Thiên Niên Kiện là loài thực vật sống lâu năm, có thân rễ mập, dài, có màu xanh và có đường kính khoảng 1–2cm.
Lá mọc từ thân rễ, so le nhau, có cuống dài từ 18–30cm, lá có màu xanh, mềm và nhẵn, phía dưới cuống nở rộng thành bẹ. Phiến lá hình đầu mũi tên sáng bóng, phiến trên có màu đậm hơn phiến dưới, hai mặt đều nhẵn, gân ở hai mép đều hướng về phía đỉnh lá, đầu nhọn, giống hình trái tim.
Cây ra hoa thường vào tháng 3–4 hàng năm. Cụm hoa là những bông mo, có màu xanh, dài khoảng 4–6cm. Buồng ngắn hơn mo khoảng 3–4cm và bầu chứa nhiều noãn. Quả mọng, thuôn dài, trong quả chứa nhiều hạt và rạch.
Phân bố và thu hái
Đây là loài thực vật có nguồn gốc ở Nam Á hay tây nam Thái Bình Dương và khu vực Nam Mỹ.
Ở nước ta thì cây mọc hoang ở rất nhiều các miền núi rừng. Cây ưa sống ở những nơi ẩm ướt, cạnh suối hay dọc theo bờ suối. Tuy nhiên, do nhu cầu dược liệu tăng cao lên người ta trồng rất nhiều ở các vùng dược liệu (Cây được trồng bằng rễ).
Sau khi thu hoạch phần rễ già mang về cắt các rễ con, rửa sạch, cắt thành từng đoạn nhỏ từ 15 – 20cm. Sau đó mang đi sấy ở nhiệt độ khoảng 50°C cho khô ở mặt ngoài và làm sạch vỏ ngoài rồi phơi khô.
Thành phần hóa học Thiên Niên Kiện
Trong rễ cây Thiên Niên Kiện tươi có chừng 78 – 81% độ ẩm và 0,8 – 1,2% tinh dầu. Trong rễ khô có chứa 0,8 – 1% tinh dầu. Tinh dầu có màu vàng nhạt hoặc màu nâu vàng nhạt, có mùi thơm dễ chịu.
Trong tinh dầu có chứa chừng 40% lilalola, một ít tecpineola và chừng 2% este tính theo lilalil axetat; ngoài ra còn có sabinen, limomen, tecpinen, axetandehyt và andehyt propionic.
Tác dụng của Thiên Niên Kiện
Theo các tài liệu cổ, Thiên Niên Kiện có vị đắng, cay, hơi ngọt, tính ôn đi vào hai kinh can và thận. Có tác dụng mạnh gân cốt, khử phong thấp và có tác dụng như:
- Hỗ trợ điều trị bệnh phong thấp, tê đau
- Hỗ trợ điều trị đau dạ dày
- Hỗ trợ những người bị bệnh xương khớp, co quắp, tê dại
Hiện nay, Thiên Niên Kiện là một vị thuốc dân gian chữa phong thấp, bổ gân cốt, giảm đau xương khớp, giảm đau nhức. Ngoài ra còn sử dụng cho người già, cao tuổi đau người, đau dạ dày, kích thích sự tiêu hóa.
Bên cạnh đó, Thiên Niên Kiện cũng là một trong số ít loài thực vật được sử dụng trong ngành công nghiệp hóa mỹ phẩm. Với ứng dụng trong sản xuất nước hoa và làm nguyên liệu chiết xuất lilalola.
Ứng dụng của Thiên Niên Kiện trong điều trị các bệnh
Thiên Niên Kiện được sử dụng rộng rãi trong Đông Y, Y Học dân gian cũng như trong Y Học hiện đại.
Ứng dụng trong Đông Y
Trong Đông Y và dân gian tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà Thiên Niên Kiện có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với các vị thuốc khác nhau.
Dưới đây là một số đơn thuốc cũng như các sử dụng:
- Dùng để ngâm rượu: Tỉ lệ gồm Thiên Niên Kiện 1kg; Kỷ Tử, Hổ Cốt, Ngưu Tất mỗi loại đều 100g và 2 lít rượu. Ngâm khoảng 1 tháng thì có thể dùng được. Ngày uống 3 lần, mỗi lần một cốc nhỏ giúp điều trị phong tê thấp và đau nhức xương khớp rất tốt.
- Chữa thoái hóa cột sống thắt lưng và cổ: Hằng ngày dùng khoảng 6 – 12g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu.
- Chữa tê thấp, nhức mỏi gân cốt: Thiên Niên Kiện 6-12g, Cỏ Xước, Thổ Phục Linh, Độc Lực mỗi loại 5g. 600ml nước sắc còn 200ml ngày uống 3 lần.
- Chữa tê bại chân tay và phong thấp: Thiên Niên Kiện đem giã nát sau đó ngâm rượu. Dùng để xoa bóp hàng ngày chỗ đau nhức xương khớp rất hiệu quả.
Ứng dụng trong Y Học Hiện đại
Với sự phát triển của công nghệ, Thiên Niên Kiện đã được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp dược phẩm & sản xuất thực phẩm chăm sóc sức khỏe.
Dưới đây là một số sản phẩm chăm sóc sức khỏe, điều trị các vấn đề về xương khớp nổi tiếng có thành phần từ vị thuốc này, đang được các bệnh nhân lựa chọn sử dụng trên thị trường:
Kiện Khớp Tiêu Thống Collagen
Kiện Khớp Tiêu Thống Collagen là sản phẩm của Học Viện Quân Y nghiên cứu và sản xuất. Với thành phần là cao Thiên Niên Kiện kết hợp với các dược liệu khác, Kiện Khớp Tiêu Thống Collagen HVQY được chỉ định sử dụng cho:
- Người bị đau nhức xương khớp, thấp khớp, thoái hóa khớp, gai cột sống
- Người bị chân tay tê bại, đau vai gáy, đau mỏi cổ, thoát vị đĩa đệm
- Người bị thoái hóa xương khớp, chấn thương về xương khớp
Viêm khớp Malaysia Xanh
Viên khớp Malaysia Xanh còn có tên là Professor’s Pill Keluaran Baru.
Với các thành phần từ dược liệu thiên nhiên: Thiên Niên Kiện, Lộc Nhung, Sâm Malaysia, Quế Chi Thang, Tần Giao, Phòng Phong, Nhũ Hương, Phục Linh, Cam Thảo, Tục Đoan, Ngũ Gia Bì.
Công dụng:
- Hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp như: Viêm đau các khớp; Thoái hóa cột sống, thắt lưng; Phong thấp; Đau lưng, Đau thần kinh tọa…
- Giảm đau nhanh các cơn đau liên quan tới xương khớp.
- Hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu não và tim mạch.
- Tốt cho bệnh nhân gặp các vấn đề liên quan tới gan thận.
Vì vậy Viên Khớp Malysia Xanh-Professior’s Pill Keluaran Baru rất thích hợp với những người trung và cao niên (từ 45 tuổi trở lên).

Bột Ngâm Chân Viện Y Học Cổ Truyền Quân Đội
Là sản phẩm nội bộ từ Viện Y Học Cổ Truyền Quân Đội, Bột Ngâm Chân có thành phần: Thiên Niên Kiện, Lá Nốt, Sả, Rễ Trầm, Quế Chi, Đinh Hương, Can Khương.
Từ các thảo dược thiên nhiên chọn lọc, Bột Ngâm Chân Viện Y Học Cổ Truyền Quân Đội giúp:
- Thông kinh, hoạt lạc, hoạt huyết hóa ứ. Giúp máu lưu thông thuận lợi tới các ổ xương khớp bàn chân tay.
- Chữa trị các chứng đau nhức xương khớp, phong tê thấp.
- Thư giãn các cơ và các ổ khớp. Chống mệt mỏi chân tay, tay chân lạnh và ra mồ hôi.

Còn rất nhiều các thực phẩm bảo vệ sức khỏe lấy Thiên Niên Kiện làm dược liệu. Bên mình sẽ cập nhật liên tục tại đây…
Thiên Niên Kiện có giá bao nhiêu?
Thiên Niên Kiện là dược liệu được dùng rất nhiều trong thực tiễn, nên sản phẩm cũng có rất nhiều. Ở dưới dạng sơ chế thì giá của Thiên Niên Kiện khoảng 100,000 – 200,000VNĐ/Kg. Dùng để sắc uống giúp cơ thể khỏe mạnh, mạnh gân xương…. Hoặc các bạn cũng có thể sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ dược liệu để có thể mang lại hiệu quả tốt hơn
Lời kết: Thiên Niên Kiện là một vị thuốc hay dành cho các bài thuốc chữa bệnh xương khớp. Qua bài viết này Sức khỏe mỗi ngày cùng HCT hi vọng đã giúp các bạn biết được những thông tin hữu ích về thảo dược này.
“Bài viết được tham khảo tài liệu Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của tác giả Đỗ Tất Lợi”
Tin tức liên quan: