Cốt Toái Bổ | Vị thuốc bồi bổ chức năng thận, mạnh gân xương

Cốt Toái Bổ còn có tên gọi khác là Bổ cốt toái, tắc kè đá, cây tổ rồng… Có tên khoa học là Drynaria fortunei. Thuộc họ Dương Xỉ Polypodiaceae. Cốt Toái Bổ hay Bổ cốt toái có tên gọi này là vì vị thuốc này có tác dụng nối liền gân cốt, làm liền những xương dập gãy.

Nội Dung Bài Viết

Đặc điểm của cây Cốt Toái Bổ

Cốt Toái Bổ là một loại cây sống lâu năm. Cây sống trên các thân cây lớn như cây đa, cây si hoặc mọc các hốc đá, mọc trên những đám rêu. Cây có thân rễ dày mẫm, phủ nhiều vảy màu vàng bóng. Cây có hai loại lá là: Lá hữu thụ và lá bất thụ.

Lá hữu thụ có màu xanh nhẵn, đơn xẻ thùy lòng chim, dài khoảng 25 – 40cm. Cuống lá có dìa, tù ở đầu, có thùy thuôn, dài khoảng 6cm. Có mạng, ổ từ nang nhiều, hình trong, không có áo tử nang, xếp thành một hàng ở mỗi bên gân chính.

Lá bất thụ hứng mùn: không cuống, màu nâu, hình trái xoan, gốc hình tim có gân nổi rõ. Mép lá có răng nhọn hình trứng dài khoảng 8cm, rộng 3 – 6cm, có thùy và gân nổi rõ, phủ kín thân rễ có tác dụng thu mùn.

Ở Việt Nam nước ta có 2 loại Cốt Toái Bổ được dùng làm thuốc là Drynaria fortune và Drynacria bonii Christ. Drynaria bonii Christ có mép lượn song, bào tử xếp không đều. Drynaria fortune có lá xẻ răng cưa và có bào tử xếp đều đặn hơn.

Phân bố và thu hái Cốt Thoái Bổ làm dược liệu

Là một cây mọc hoang ở khắp núi đá, trên cây hay dọc suối vùng rừng núi nước ta. Cây thường được tìm thấy ở các vùng miền Bắc như: Cao Bằng, Lạng Sơn, Hòa Bình, Ba Vì, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh… Ngoài ra, cây còn được tìm thấy ở Lào, Trung Quốc.

Cây có thể thu hoạch quanh năm, nhưng hiệu quả nhất thì thu vào khoảng tháng 4 đến tháng 9. Bộ phận thường dùng là thân rễ. Sau khi thu hoạch cây được cắt bỏ hết rễ con và phần lá còn sót lại, cạo hoặc đốt hết lông, rửa sạch là dùng ngay được. Nếu muốn dùng khô thì mang đi phơi khô ngay hoặc phơi sau khi đồ cho chín để dễ bảo quản.

Thành phần hóa học trong Cốt Toái Bổ

Trong cây có chứa Drymria fortunei có hesperi-din (C A., 1970,73, 11382j) và 25-34,89% tinh bột, còn có flavonoid và naringenin.

Công dụng Bổ Cốt Toái

Là một vị thuốc quý mới thấy được dùng trong dân gian. Theo các tài liệu thì, Cốt Toái Bổ có vị đắng, tính ôn và không độc, đi vào hai kinh can và thận. Cây có một số tác dụng chính như sau:

Dùng để điều trị đau xương, dập xương, sai khớp, bong gân.
Bổ thận, tiêu chảy do thận hư.
Điều trị chứng ù tai.
Điều trị hành huyết phá huyết ứ, làm thuốc hòa hoãn, sát trùng đỡ đau.
Điều trị chứng răng long, răng đau, răng chảy máu do thận hư.
Điều trị chấn thương mềm, gãy xương kín.

Chú thích: Những người âm hư, huyết hư đều không dùng được.

Bên cạnh những ứng dụng trên thì cây còn được biết đến với nhiều công dụng khác. Điển hình là khả năng điều trị hói, lang ben…

Ứng Dụng Cốt Toái Bổ Trong Thực Tiễn

Bổ Cốt Toái được sử dụng rộng rãi trong thực tiễn. Là vị thuốc quan trọng trong các bài thuốc Đông Y cũng như Y Học hiện đại qua ứng dụng trong ngành công nghiệp dược phẩm.

Ứng dụng trong Đông Y

Cách sử dụng trong Đông Y:

Chữa các chứng thận hư, ù tai, răng đau: Tán nhỏ, cho vào bồ dục lợn nướng chín để ăn.
Sắc uống: Liều dùng hằng ngày là 10 – 20g rễ khô dưới dạng thuốc sắc để uống.

Ngoài ra, dược liệu có thể dùng ngoài không kể liều lượng: Dưới dạng tươi giã nát để đắp vào vết thương và dưới dạng khô tán bột để rắc.

Lưu ý: Có rất nhiều đơn thuốc hay, chúng mình sẽ tiếp tục cập nhật tại đây trong những lần tiếp theo.

Ứng dụng trong sản xuất Dược Phẩm và Thực Phẩm Chức Năng

Cốt Toái Bổ được ứng dụng để làm cao hoặc để ngâm rượu. Các loại cao ngâm rượu có tác dụng hỗ trợ mạnh gân cốt, đau xương khớp, bổ thận. Dược liệu có tác dụng giảm đau xương khớp là chủ yếu. Tuy nhiên khi sử dụng đơn độc lại không có hiệu quả cao. Nên thường được kết hợp với một số dược liệu để điều chế ra các thực phẩm chăm sóc sức khỏe.

Đây là một thành phần quan trọng trong sản phẩm Kiện Khớp Tiêu Thống Collagen từ Học Viện Quân Y Việt Nam.

Thành phần: Can khương, Thổ Phục Linh, Cẩu tích, Thiên niên kiện, Cốt toái bổ, Dây đau xương, Mẫu lệ, Ngũ gia bì, Thiên Thảo và Collagen Tuýp II.

Công Dụng Kiện Khớp Collagen HVQY:

Bổ can thận.

Mạnh gân cốt

Giảm đau xương khớp

Chữa các bệnh phong thấp, đau xương, thoái hóa…

Giá Của Cốt Toái Bổ là bao nhiêu?

Dược liệu Cốt Toái Bổ được dùng rất nhiều trong thực tiễn, nên sản phẩm có thành phần Cốt Toái Bổ có rất nhiều. Dạo qua vài trang internet thì ở dưới dạng sơ chế, giá của Cốt Toái Bổ khoảng 120,000 – 200,000VNĐ/Kg. Dùng để sắc uống giúp cơ thể chúng ta khỏe mạnh, bổ thận, mạnh xương khớp… Các bạn cũng có thể lựa chọn thực phẩm bảo vệ sức khỏe để có hiệu quả tốt hơn.

“Bài viết tham khảo nguồn internet và trên tài liệu những vị thuốc và cây thuốc Viện Nam của tác giả Đỗ Tất Lợi”.

Tin tức liên quan: